Een kijkje in het brein van dé ultieme multitasker: een simultaantolk
Een simultaantolk is dé ultieme multitasker. Terwijl een afgevaardigde spreekt, moet een simultaantolk:
- De boodschap begrijpen in de ene taal;
- De boodschap in het hoofd omzetten in de andere taal;
- De boodschap vertolken naar luisteraars
- Ondertussen luisteren naar het vervolg van de boodschap
Om dit allemaal op hetzelfde moment te kunnen, ter verduidelijking: zonder te vragen om pauze of uitleg, heb je een buitengewone mix van sensorische, motorische en cognitieve vaardigheden nodig. Wetenschappers zijn het erover eens dat het een wonder is dat een menselijk brein hiertoe in staat is. Geen enkele computer doet het een simultaantolk tot nu toe na.
Wat gebeurt er precies in het brein van een simultaantolk?
Simultaantolken begrijpen is een wetenschappelijke uitdaging. Er gaat zoveel om in het brein van een simultaantolk dat het moeilijk is om zelfs maar te beginnen met beschrijven wat er allemaal gebeurt. Kort gezegd, het blijkt dat simultaantolken mogelijk is doordat verschillende delen van onze hersenen samenwerken. Omdat er twee talen tegelijk actief zijn, zijn de hersengebieden voor interpretatie, perceptie en productie aan het werk. Daarnaast schieten nog veel andere kleine gebieden te hulp. Doordat al deze verschillende hersengebieden samenwerken, kan een brein de volgende uitdagingen aan:
- Grapjes vertalen
Humor is een ware nachtmerrie voor een tolk. Het resultaat van een letterlijke vertaling is vaak niet grappig en dus moet een tolk zijn fantasie gebruiken om een lach op het gezicht van de luisteraar te toveren zonder er lang over na te kunnen denken. Dat vereist een snelle wisselwerking tussen verschillende hersengebieden.
- Woorden voorspellen
Om te tolken zonder te stotteren, te vertragen of tot stilstand te komen, moet een tolk voorspellen wat een spreker gaat zeggen. Een tolk wacht niet tot een spreker zijn zin heeft beëindigd, maar vult dit zelf in. “Je laat me niet uitpraten” is bij tolken daarom een bekend, maar positief, gezegde. Dit trucje vraagt veel hersencapaciteit.
- Eigen stem negeren
Een knap staaltje is dat tolken hebben geleerd zichzelf te negeren. Onder normale omstandigheden luister je naar je eigen stem om te monitoren wat je zegt. Tolken daarentegen moeten zich concentreren op het woord dat ze vertalen en leren minder aandacht te besteden aan hun eigen stem.
- Groot aanpassingsvermogen en stressbestendigheid
Een tolk heeft het talent om zich aan te passen aan verschillende omstandigheden. Zo kan het voorkomen dat de geluidskwaliteit slecht is, een spreker met een accent of in een enorm tempo spreekt of er een onderwerp wordt besproken waar de tolk niet veel vanaf weet. Voor elk geval moet een tolk een andere strategie bepalen. Dit vraagt om een flexibele samenwerking van verschillende hersengebieden. Bovendien mag een tolk door deze situaties niet in paniek raken wat vraagt om een flinke portie stressbestendigheid.
- Leren alert te blijven
Hoewel je als luisteraar rustig even kunt indommelen tijdens een lange speech, moet je als simultaantolk áltijd alert blijven. Dit vraagt om grote inspanning van de hersenen en dit is de reden waarom simultaantolken na een half uur afgelost worden.
Door de hersenen van simultaantolken te analyseren, zijn wetenschappers erachter gekomen welke kwaliteiten simultaantolken bezitten. Zonder diep in te gaan op welke hersengebieden precies actief zijn, is gebleken dat er een nauwe samenwerking is tussen cognitie en actie. Dit maakt simultaantolken ultieme multitaskers. Heb jij ook een ultieme multitasker nodig voor jouw evenement? Schakel HearHear in! Wij helpen je graag verder.
